Bir yandan da ülkenin eğitime verdiği önemi yansıtmaktadır.
Eğitime ayrılan bütçeyi ifade ederken, Fatih Sultan Mehmed döneminde bütçe görüşmelerinde geçen bir bölüm müzakereyi okurlarımızla paylaşalım.
Eğitime ayrılacak bütçe:
Fatih Sultan Mehmed, vezirleriyle birlikte, meclisi toplayıp devletin bütçesini müzakere edeceklermiş. Vezirler gelmeden önce Padişah, Önündeki kâğıdın bir köşesine medreselerin ödeneği diye bir rakam kaydetmiş. Müzakereler başlamış. Maliyeye bakan vezir, o rakamı fark etmiş. Konuşmaz olmuş. Zeki Padişah vezirin sükûtunun sebebini anlamış. Sormuş:
"- Vezirim, bütçe müzakeresidir, asıl maliye vezirinin konuşacağı bir meclistir. Oysa siz susuyorsunuz?"
“- Dinliyorum efendim, istifade ediyorum."
"- Galiba şuraya yazdığım medreseler ödeneğini fark ettiniz ve çok buldunuz. Sükûtunuza sebep bu olsa gerek."
"- Evet padişahım. Devletin bin derdi, masrafı var. Siz birine atf-ı nazarda bulunmuşsunuz. Onların arasında bu rakamı fazla buldum."
" Vezirim. Uğruna bu kadar varlıklar serilen medreselerden acaba insan yetişmiyor mu demek istiyorsunuz?"
"- Evet padişahım, öyle görüyorum, endişem budur."
"Her meslek fire verir, fakat bu bilhassa ilim mesleğinde çok olur. Çünkü bunlar peygamber vârisidir. Yalnız size bir sualim var. Buna vereceğiniz cevaba göre o ödeneği görüşeceğiz. Bu medreselerden sizi beni tatmin edecek seviyede yüzde beş hoca yetişebiliyor mu?"
"- Aman padişahım, artık bu da mı olmasın?
“- Eğer yüzde beş hakkıyla hoca yetişebiliyorsa, istediğimizi elde ettik demektir. Bu yüzde beşin uğruna, doksan beşi besleyeceğiz demektir."