Birecik tesislerinde ki “Ba’canlı kebap” yiyişimiz, tesis çıkışında ki otobüse binen yol müzisyenlerinin Antep’e kadar söyledikleri acılı türküler, Adana’daki nemli sıcak ve yapış yapış havası ve akabindeki torosların Pozantı tesislerindeki yaz ortasındaki gece serinliğini, oradaki tatlı suyu içişimizi hiç birimiz unutmadık, unutamadık. Her birimizin hayatında otobüs yolculukları önemli kesiti oluşturmaktadır. Ve bu yolculuklar önemli hatıralara vesile olmuştur. Kimimiz iş için, kimimiz vatani görev için, kimimiz yüksek tahsil için, kimimizde aile ziyaretleri için otobüs seyahati yapmışız. Bizim gibi babası otobüs şoförü olanlarında hayatları otobüsçülük sektörüyle iç içeydi. Acılarımızda, ayrılıklarımızda, hasretlerimizde hayatımızın tam ortasındaydı otobüsçülük. Her bir seyahat ayrı bir tad ve ayrı bir anı olarak hatıralarımızda yerini almıştır. Uçakla seyahatin yaygınlaşmasından sonra da otobüs seyahatleri adeta nostaljiye dönüştü. Bu sektör şimdilerde önemini yitirirken, içinde barındırdığı çalışanları, şoförleri ile her birimizin hayatında birer iz bıraktıkları kesin. Otobüsçülük sektöründen kimler gelip geçmedi ki? Bunun tarihi sürecine bakacak olursak,Mardinde otobüsçülük sektörü; Bey-il Paşavat ve Beyt-il Kındağli (Tüfekçioğlu otobüs firması) İle başladığı söylenebilir. Tüfekçioğlu Şirketin ilk temeli 1940’lı yıllarda rahmetli Halil Tüfekçioğlu 'nun kaptıkaçtı yani şimdi ki adıyla pikap dediğimiz araçla, Mardin-D.Bakır arası posta nakliyatı ile başlamıştır. Hergün sabah alınan postalar, D.Bakır'a götürülür ertesi gün de D.Bakır'dan Mardine başka bir posta yükü getirilirdi. Bu posta taşımacılığı 1955 li yıllara kadar sürer. Beyt-il Paşavat ailesinden Hacı A.Rahman, Emin ve Halil kardeşlerde evlatları; Baba Sadık, Ziya il-paşavat, Vasfi, Galip ve diğerleriyle “Cherollet” (marka 1947 model) araç ile kamyoncu taşımacılığına başlarlar, 16 yıl süresince Şavurlu, Deseto (1948 Amerikan model) Avistin Moris (İngiliz 1960 Model) Thomas (Tames 1962 İngiliz Model) kamyonları kullanmışlar, akabinde kamyondan otobüse çevirdikleri otobüslerle; Mardin-Savur-Midyat, Mardin-Cizre seferlerini başlatırlar. Baba Sadık, Ziya İl-Paşavat ile birlikte o dönem Circis Fino (asıl adı A.Vahap’tır daha sonra Müslüman olmuştur.) ile birlikte çalışırlar. Otobüsçülük sektörüne Mardinde katkıları olur. Bu süreçten sonra ilk otobüs şirketi 1960’ larda “Ova-otobüsleri” şirketi adıyla kurulur. İlk kurucuları Halil TÜFEKÇİOĞLU (Beyt il Kındağli) ve Süleyman ATMACA (Beyt Sülo Zeyno)’lardan olan hemşerilerimizdir. İlk alınan Scania-Vabis kamyondan bozma otobüsle; Viranşehir ve Ceylanpınar’a seferler yapılmaya başlanır. Bu süreç; Krupp ve Reo gibi diğer otobüslerin alımı ile 1965’li yıllara kadar bu faaliyetler devam eder. Bu arada ortakları olan Seyfo Caran ayrılarak “Özova otobüs” firmasını kurar. Ova Otobüs şirketi; “ÖZ-OVA” ve “OVA-Otobüs” firmaları olarak ikiye ayrılırlar. Daha sonra da “Tüfekçioğlu Otobüs” şirketi kuruldu. “BARAN-Otobüs” şirketi de 1960’larda kuruldu ve Cizre-Mardin olarak çalışmaya başladı. Sahipleri Mustafa BARAN, Edip BARAN ve Hafız BARAN’dı. Baran Otobüs şirketi 1975 yılına kadar devam etti daha sonra BAŞARAN UĞUR TURİZM otobüs şirketine katıldı. 1966 yılında “BAŞARAN UĞUR TURİZM” Otobüs şirketi kuruldu. Başaran Uğur Turizm firmasının kurucusu sahibi (Esat Sadi EVRENSEL) Sadi İl-Sakat’tır. Sadi Evrensel yeni getirdiği otobüs ve kamyondan dönüştürdüğü otobüslerle; Mardin-Midyat, Mardin-Cizre ve Mardin-Adana seferlerini başlatır. Daha sonra Sadi Evrensel ile Baba Sadık’ın (Beyt-il Paşavat) 1968 yılında’da Otobüs sektörüne aldıkları Anter otobüsü ile (1968 Amerikan Model 37 kişilik); Mardin-Antep-Ankara-Adana, İstanbul-izmir hatlarında çalışırlar. Yedek şoförleri Hasan Meraler (İbin Hac Hasan Fettah) ve İsmet Aydınoğlu olup (Şoför güzel Abit kardeşi) beraber yol katetmişlerdir. 1973-1975 yılları arası Lübnan’da bulunan Mardinli hemşerilerin oraya yerleşmesi ve yoğun gidiş gelişleri nedeniyle, Mardin-Beyrut arası da çalışmaya başlarlar. Lübnan’nın başkenti Beyrut’ta o dönem yoğun Mardinli hemşerilerimiz yaşar. “Mardin-Birlik” Otobüs şirket işletmesi de bulunmaktaydı. Sahipleri; Hüseyin Şeebo, Hacı Araphan (Beyt Olgaç), Kemal İl-Çoço (Öncel) di. Bu şahıslar aynı zamanda bu firmanın ortaklarıydı. 1972 yılından 1975 yılına kadar, bu otobüs şirketi devam etti ve daha sonra “Başaran Uğur Turizm’e” katıldı. 1975’ten 1978 yılına kadar Bağdat-İstanbul-Sofya seferleri devam ederken bütün şirketler bir araya gelerek “Mardin-Seyahat” otobüs şirketi adı altında birleştiler. Fakat 1978 yılında “Tüfekçioğlu” grubu bu şirketten ayrılıp kendi firmasını kurunca, bu sefer “Başaran Uğur Turizm” otobüs şirketi de yeniden kuruldu ve faaliyetlerine başladı. Hacı Seyfo Caran, Scanıa ve Bussing iki otobüsü ile “Öz-Ova” otobüs firmasında faaliyetlerine devam etti. 1983 yılında “Öz Mar-Tur” otobüs şirketi kuruldu ve 1990 yılına kadar devam etti. Bu şirketin kurucuları Rahmetli Hacı Muammer Noyan ( Beyt Acem İsmail), Münir Olğaç (Isted-Mindilkeniye-Zınnar), Ali Musiki gibi esnaflardan müteşekkildi. 1985’lerde kurulan “Doğu-Tur” otobüs şirketini ise rahmetli Hacı Tevfik Teker ve Hacı Beşir Teker kurmuşlardı. 1990’lara kadar “öz Mar-Tur”, “Tüfekçioğlu”, “Doğu-Tur”, “Başaran-Uğur” otobüs şirketleri her bir şirket kendi alanında bağımsız olarak faaliyetlerini sürdürmekteydiler. Rekabet, 1. Körfez savaşı, ağır ekonomik kriz gibi sebeplerden dolayı öz Mar-Tur, Tüfekçioğlu ve Doğu-Tur şirketleri 1990 yılında “Zümrüt” otobüs firması adı altında birleşmesine neden oldu. Zümrüt otobüs şirketi 1993 yılına kadar faaliyetlerini sürdürdü. Daha sonra 93 yılında tekrar fesih edilerek bu sefer; “Doğu-Ses” ve “Mar-Soy” olarak iki otobüs şirketine ayrıldı. “Cizre-İtimat” şirketini farklı yol güzergahı ile Beşir Akçakoca, Bilal Akçakoca ve Cizreli bir kaç esnaf 1984’lerde kurdular. Cizre-Samsun, Cizre-Diyarbakır güzergahlarıyla uzun yıllar faaliyetlerini sürdürdü. Halen “Özlem Cizre Nuh” ve “Cizre Nuh-İtimat” iki ayrı şirket olarak faliyetlerini sürdürmektedir. “Cizre-Nuh İtimat” Mehmet Akşit yönetiminde ve Serdar Uzun müdürlüğünün denetimiyle faaliyetlerini sürdürmekte iken, “Özlem-Cizre Nuh” Bilal Akçakoca, Beşir Akçakoca ve ortaklarının iş birliğiyle faaliyetlerine devam etmektedir. Mardin İlçelerinde de; Midyat-Güneydoğu Seyahat, Midyat Turizm, Haşimoğlu Seyahat, Ak Turizm, Ömerli Birlik, Habur Tur, Öz Habur-Tur, Cizre-İtimat, Cizre Nuh İtimat, Özlem-Cizre Nuh Nusaybin-Kayar, Kızıltepe Ekspres, Mardin Seyahat, Dilmenler, Mar-Ses, Star Midyat, Midyat Koç, Metro, Maran Turizm, İpek-Tur, Bulvar-Tur, Kaya-Tur, şeklinde otobüsçülük sektöründe faaliyet gösteren şirketler kuruldu. Mardin’in eski şoförlerinden; -Baba Sadık (Hacı Sadık Ayanoğlu/Beyt-il Paşavat) -Ziya Ayanoğlu (Beyt-il Paşavat) -Hacı Haki Yersel (Beyt-il Hâki) -Hacı İzzi-il Tepe, -Hacı Ali Can (İl-Musiki), -Hacı Haydar Can ( Heyder Musiki ) -Hacı Seyfettin Can ( Seyfo Musiki ) -Hacı Feyzi Can ( Feyzi Musiki ) -Hacı Nuri Can ( Nuri Musiki ) -Hacı Mehmet Can ( Hemmed Musiki ) -Hacı Sırrı Can ( Musiki) -Münir Gülle (Başak) -Münir İl-Dehin, -Münir Olgaç (Isted) -Cercis Fino, (A.Vahap) -Hac Nuri Evrensel -İsmet Aydınoğlu, -Güzel Abit (Aydınoğlu) -İbrahim Duva (Yepreğli) -Hacı Faysal Erkar (Karakaş), -Hacı Hıdır Yıldızoğlu (Nicme), -Hacı İzzettin Meraler (Altıparmak), -Hacı Ata İl Zavii, (Açıkgöz) -Hacı Hakim -Ahmet Erilmez (Çelke), -Cemal Erilmez (Çelke), -Topal Ahme, -Herkül Ziya (Ziya Işıkhan) -Hacı Mahmut Gölbaş (Uso) -Immar Me’me (Hacı Ömer), -Hasan Meraler (Meral), -Mustafa Meraler (Meral) -Murtaza Meraler (Meral) -H.Sadık Cayıt (Metto), -H.Edip Mungan (Bibe), -İbrahim Ordu (Beyt-İl Şebeke) ve çocukları Veysi&Fevzi Vural, -Hacı Şeyhdavut Çetiz (Çaçano), -Zeynel Gökdağ (Beyt Keççe), -Hacı Şeyhmus Çetinkaya, -Hacı Hakkı Aydın, -Hacı Necat İl Kammor, -Hacı Adil (Nazo)Şimdi, -Selahattin Şimdi, -H.Nusret Mungan, -Mehmet Tutakbala, -Lütfü Aşlamacıer, -Süleyman Turan, -Şeyhmus Turan, -Hacı Hıdır Sabas (Saburo), -Mahmut Gölbaş, -Hacı Süleyman Sebuktekin, -Talat il Gözlikli, -Halil Arne, -Faris Çare, -Gani Poyraz, -İbrahim Poyraz, -Sami Poyraz, -Hacı Nezir Akçakoca, -Hacı Beşir Akçakoca, -Hacı Sait Akçakoca, -Hacı Cemal Akçakoca, -Hacı Mahmut Akay (Milyon-u Nif), -Nezir-İl Aks, -Suphi il Dergefe, -Kemal Öncel (İl-Çoço), -Zeki-İl Fişek (Beyt Hammoreş) -Faysal il-Tereşkof, -Hacı Hıdır Çertel (Kasıme), -Veysi Çertel (Kasıme), -Veysi Anar (Kahfuro), -Hacı Aslan Çim, -Hacı Hüseyin Şeboo, -Suphi Çim, -Selfit Çim, -Hacı Talip Çim (il-Bahır), -Hacı Musa Çim -Hacı Aziz Erkar, -Hacı Şeyhmus Balgün, -Hacı Zeki Olgaç, -Zeyni Güloz (Derike), -Sılah Güloz (Derike), -Hacı Memik Güloz (Derike), -Mehmet Güloz (Derike), -Aziz Gülöz (Derike), -Beşir Güloz (Derike), -Süleyman Gülöz (Derike), -Abdulvahap Gülöz (Derike), -Abdülkerim Gülöz ( Kermo Derıké), -Fevzi Bisen, -Faruk Öngüç, -Velit Öngöç, -Cemal ve Kemal Fatmıka -A.Kadir (Varan) -Cemil Çetin -Hacı Cumhur Nayır -Hacı Felemez Oran, -Hacı Sait Altınay (Sılleh Sait), -Şeyhmus Çetin (Zeroke), -Nezir Çetin (Zeroke), -Cemal Çetin, -Bülent Çetin, -Abit İl-kebedi, -Mahmude Gevre, -Hac Vasfi Erken (Beyt Abe) -Hacı İsmail Erken (Beyt Abe) -Hacı Şakir Noyan (Acem İsmail), -Hacı Necat Ayanoğlu (Beyt-il Paşavat), -Hacı Cemil Irkılata, -Hacı Suphi Irkılata, -Servet Irkılata, -Hacı Abdulkadir Görgülü (Abdulkadir Çermızi) -Hacı Hasan Kanioğlu, -Hüsnü Kanioğlu, -Yaşar Kanioğlu, -Hacı Felemez Oran, -Hacı Münir Erdoğan (Eksoz Dumanı), -Mehmet Ali Çörten (Beytil Cemel), -A.Rahman Mirzooğlu, -Hacı Beşir Sorgun (Beşir Bedré ), -Hacı Hıdır Aşar (Hıdır Bérté ), -Abdurrahman Yurttaşer -Hacı Ahmet Kerelti, -Hacı Mehmet Kerelti, -Hacı Mahmut Kerelti -Fasih Kerelti (Aspava) -Aziz Can (Musiki), -Hacı Şehmus Kerelti (Pala) -Hacı Mesut Erkar, -Hacı Aziz Tepe, -Mehmet Tepe, -Bedrettin Tepe, -ibrahim Tepe, -Sabahattin Tepe, -Ali Tepe, -Hacı Mahmut Aydın ( Külli Mahmut ), -Ibrahim Aydın (Ustura ibo), -Hacı Kemal Kırmızıoğlu (Hamre), -Hacı Hıdır Kırmızıoğlu, -Şeyhdavut Kırmızıoğlu, -Hüsnü Kırmızıoğlu, -Adnan Kırmızıoğlu, -Cesur Kırmızıoğlu, -Erdal Kırmızıoğlu, -Cemal-Karo, -A.Kerim Ariker (Babatti) -Şeyhmus İbin-Rahe, -Nihat Turan, -Sedat Özer (Kabbube) -Enver Sufi(Altınay) ve oğulları Metin-Çetin Altınay, -Hacı Ferhan Gökalemin ( Ferhan Şebeké ), -Mehmet İnan (Hemmed zînee) -Hacı Beşir Kösesoy ( Beşiro Daşi ), -Hacı Ahmet Oral (Asker Ahme ), -Hacı Ahmet Dural (Ahmet Onbaşi), -Hacı Nezir Sabay(Nezir Kalender), -Hacı Mehmet Emin Doğan, -Hacı Sıraç İnekçi ( Sıraç Çeçço ), -Hacı Suphi Erbek ( Sıphi Derkefe), -İsmail Uman ( Ismail Abé ), -Hacı İzzettin Bahçi ( Izzıddin Rışmıléni ), -Fahri PEKER (DIBBO), -Munip Mungan (İl-Şef), -Hacı Sayım Mungan, -Hacı Beşir Mungan, -Hacı Necdet Mungan, -Hacı Beşir Izmenn (Mungan), -Hacı Mesut mungan, -Hacı Sıraç Mungan, -Hacı Cemil Mungan -Hamit Mungan -Münir Mungan, -Tahsin Ayanoğlu, -Ata Udun (Basle), -Mahmut Udun (Basle), -Ahmet Udun (Basle), -Hacı Hamza Olğaç, -Hacı Avni Horê, -Hacı Imhammed Hore, -Hacı Hiko, -Hacı Nuri Bubo, -Hacı Bubo, -Hacı Nuri Tilhurik, -Hacı Silaho Tilhurik, -Hacı Suphi Qarê, -Hacı Yüksel Çiçek ( Rahmetli ), -Hacı Selahattin Adak, -Beşir Birliker (Beyt Battıli) -Fikri Birliker (Beyt Battıli) -Nezir Birliker ( Beyt Battıli) -Rıdvan Üğdür, -Veysi Kılıç (Balina) -Hacı Felemez Oran (Rahmetli), -Hacı Mahmut Olğaç (Çavreş) -Yusuf Olğaç, -Cengiz Olğaç, -Hacı Beşir Teker, -Veysi Tüfekçioglu, -Hacı Abdurrahman Gürel (Keleş), -Halil Gürel (Filiz), -Ahmet Cemil Aktaş, -Metin Bilirer (Rahmetli), -Abdurrahman Yurttaşer, -Mehmet Noyan, -Nezir Değer, -Faruk Değer, -Menaf Değer, -Selim İnekçi, -İbrahim Akça, -Yusuf Akça, -Hacı Halil Akça, -Mahmut Akça, -Hatip Akça, -Hacı Ahmet Hazar (rahmetli), -Turan Vural, -Burhan Vural (rahmetli), -Doğan Kılıç, -Rıza Irkılata, -Hacı Çetin Alakuş, -Suphi il firre (Sabahattin Uçaroğlu) -Munir Goşto, -Munir Toşe, -M.Ali Bilgin, -Hacı Sıraç Bilgin, -Haç Hilal Bilgin, -Abdurrahman yurttaşer, -Hacı Hayato, -Bedi Çelen, -Hacı Nezir Ersü (Beyt Çolle) -Hacı İsmail Semen -Ali baraj, -Lokman baraj, -Kadri Sunay, -Suphi Kanşıray, -Abdulvahap Kaçan(Nohé), -Vedat İnan (Ebu Seyf), -Hacı Beşir Aok, -Zeki Işıkırık, -Ziver Yaşar, -Levent Tanrısever, -Yusuf Atasever, -Rıfai Beyt-il Rai, -Zeyni İçinsel, -Erkan Azizoğlu -Şahin Baltacı, -Hacı Sıraç Irkılata, -Hacı İhsan Ertekin (rahmetli), -Hüsamettin Günder, -Sabahattin Tepe, -Hacı Şeyhmus Gökdemir, -A.Rahman Gülseren, -Yaşar Demir, -H.Nezir Korkut, -H.Ferhan Olcay, -H.Ferhan Samsa, -Cemal Malkoç, -İzzettin Aca, -Mahmut Acar, -Hacı Veysi Güldalı, -Hacı Şeyhdavut Güldalı, -Hacı Nezir Demir, -Muhittin Akın, -Mehmet Yüksel, -Mehmet Aksoy, -Ahmet Özdemir, -İsmail Yıldız, -Metin Barış, -Hacı Şeyhmus Taymaz, -Hacı Halef Çağan, -Sılaho Kızıltepeli, -Mehmet Kılıç (Hamo), -Bülent Kılıç, -Burhan Omuk, -Muhittin Akın, -Hıdır Öner, -Hıdır Aksoy, -Hasan Aksoy, -Yusuf Selme, -Hacı Şeyğhe, -Hacı Salih Sezer (Dinarcı), -Hacı Mehmet (Hemmede Müslüman), -Mihdi Elmaz, -Hacı Necmettin Kurtay, -Hacı Nusret Duyan, -Hacı Nadir Duyan, -Hacı Şükrü Duyan, -Ahmet Cemil Aktaş, -Hacı Haluk Baysal, -Hıdır Atilla (Rebbeno), -Şevrep Nezir Çolle(Ersu), -Hacı Metin ve Çetin Halat, -Hacı Ahmet Duran, -Hacı Kazım Duyan, -Hacı Felemez Oran, -Hacı Kadri Oran, -Abdulvahap Oran, -Hacı Beşir Hamre, -Abdulaziz Oran, -Hacı Mahmut Allê, -Şeyhmus Keke, -Hacı Şeyhmus Demir (Lavvo), -Hacı Mehmet Demir (Kıvırcık), -İsmail Atlıbatur (Şıffo) -Hacı Sırrı Doğmuşöz, -Mehmet Doğmuşöz (Hemmed ıl lehmé), -Mahmut Doğmuşöz, -Hacı Doğan Tepedenli, -Hıdır Arıkan, -Mehmet Çepel (Kebedi), -Abdurrahman Şergi, -Enver Şergi, -Muammer Şergi, -Mehmet Koldemir (Beyt Accoro), -Musa Koldemir ( Beyt Accoro ), -Hacı Hasan Arslan (Ömerlili) -Münir Kaya, -Hacı Hasan Altundağ (Ömerli), -Hacı Şeyhmus Altundağ, -Ramazan Altundağ, -Bedii Altundağ, -Suphi Altundağ, -Nurettin Altundağ, -Bedii Altındağ, -Şükrü Altundağ, -Ahmet Yıldız, -Mehmet Yıldız, -Hacı Ömer Yıldız, -Hacı Zeyni Çiftçi, -Sabah Çîftçi, -Hacı Sait Uzunkaya -Ali Omuk -Hamdullah Omuk -Hamdullah Özmen -Sadi Şimdi, -Metin Şimdi, -Erdal Elbaner, -Selahattin Demir, -Mehmet Ali Akgüç, -Hacı Şeyhmus Irgaş, -Hacı Kasım Irgaş, -Hacı Yusuf Irgaş, -Zeyni Südaş, -Hacı Ali Yaşar , -Hacı Mahmut Oruç, -Hacı Cemil Süer -Hacı Bedirhan Süer, -Hacı Fehmi Ateş , -Hacı Selahattin Ateş , -Hacı Beşir Danış, -Fuat Çelik, -Hasan Çelik, -Ahmedi Yahya, -Hacı İzettin Görünen, -Hacı Zeki Işıkırık, -Hacı Abdi Çeken, -Şakir Çeken, -Hacı Şükrü Çeken, -Hacı Ramazan Esen, -Ali Esen , -Hacı Selim Esen, -Hacı Ziver Yaşar, -Mükerrem Yaşar, -Hacı Ali Yaşar, -Hacı Hıdır (Belediyeci), -Hacı Burhan Nazo, -İbrahim Cangi (Şasa), -Hacı Mesut Pordoğan , -Muti Bayraktar, -Hacı Selim Erbeykal (Ebu Selim), -Hacı Kenan Çağdaş (Beytil Mecnun) -İbrahim Üzeroğlu (Çerkez İbo), -Hakkı Peker (Beyt Dibbo), -Hacı Sıraç Aykaç ( Sıraç il Ode) -Hacı Şeyhmus Baday ( Rahmetli ) -Hacı Mehmet Sarıkaya. (Müslüm) -Hacı Sedat Gümüş (Beytil Sıffar), -Şeyhmus Ersait, -İbrahim Ayla, -Sabahattin Yağmurcukardeş ( Ğavvar ), -Remzi Elveren, -Eyüp Elveren ( Rahmetli), -Abde Kaya ( Rahmetli), -Hacı Faysal Kıdır ( Gözüm ), -Mehmet Alpcan (Beyt Mere) -Mehmet Biçki -Hacı Hıdır Yıldızoğlu -Süleyman Tatlıdede -İbrahim hançer -Şeyhmus sıffo -Murat Doyan Isfılla -Mehmet Sait Doyan Isfılla -Kenan Doyan ısfılla -Hacı Adnan Arıkoğlu -Burhan Kılıç (1993 Vefat) -Hacı Sadık Olcar (Beyt Cemil Ağa) -Hacı Aslan Olcar (Beyt Cemil Ağa) -Hacı Fehmi (İbin Hac Ferho), -Hacı Beşir (İbin Hac Ferho), -Hacı Selahhiddin İl Hoce, -Hacı Sadri Özer -Hacı Adnan Arıkoğlu -Enver Akatak -Haci Ali Güç -Hacı Kemal Gūç -Haci Sadettin Gönenç -Hacı Ahmet Tunç -Haci Hakkı Görgülü (Beyt Çermizi) -Hacı Mehmet Beşir Garguli -Hacı Veysi Başak (Gülle), -Hacı Vahit Çakmak (Beyt Alike) -Hacı Veysi Ayanoğlu (Beyt-il Paşavat) Sektörde çalışmış öğretmenlerde vardı. -Emin Patır, -Adnan Kılıç ( Şero) -Selahattin İnan, -Zeyni Olgaç, -Bedir Olgaç, ve daha sayamadığımız kaptanlar Türkiye’nin farklı güzergahlarında ve Bağdat-İstanbul-Sofya, Beyrut, Şam, Mekke, Medine, İzmir, Mersin, Antalya yollarında direksiyon salladılar. Bu sektörde yöneticilik ve şirket ortaklığı yapmış; 1983’te kurulan öz Mar-tur ortakları -Muammer Noyan (rahmetli) -Gültekin Noyan -Bedrettin Noyan -Suphi Noyan -Münir Olğaç (Isted) -Ali Can (Musiki) Daha sonra kurulan Mar-Tur şirket sahibi -Hüseyin Değer’i de zikretmek gerekir. Başaran Uğur Turizmde otobüsleri ile aktif işletmecilik yapan ; Mecit HOCAOĞLU, Başaran Uğur Turizm’de çalışan personeller; -Bedi Evrensel, -Adnan Meraler, -Şakir Öngüç, -Tahsin Işıkhan, -Ahmet Evrensel (Abu Rasayn) -Mecit Evrensel, -Hıdır Evrensel (Dağli), -Zeyni Meraler, Habur Ekspres otobüs şirketi ortakları -Kasım Irgaş -Yusuf Irgaş -Kazım Duyan -Şeyhmus Duyan -Hatip Hüseyinoğlu -Hatip Bilgiç Mardin otobüs sektöründe yazıhane ve işletmelerde çalışmış personel ve ve yardımcıları da; -İzmir’de Mehmet Atmaca -Ankara’da Ethem Yücesoy -İstanbulda Musa Çaktır -İzmir’de Rıdvan Erken (Beyt Abe) Cizre yazihanecileri; A.Rahman Akay ve Teğmen lakaplı çalışan. Mardin’de; -Nurettin Muratoğlu -Ahmet Koğumtekin -Halit Abbasoğlu -A.Rahman Aygüler -Bilal Akçakoca -Ali Akçakoca -Kemal Akçakoca -Hacı Nihat Atmaca (rahmetli Hec Nihet ) -Hacı Veysi Aygüler (Veysi Hebeş) -Mehmet Çare(Hemmed Hemmud ) -Şehdavut Ülger (Şehdevıd ) -Hacı İsmail Yurdakul (İsmail Gerdeno) -Hacı Hıdır Erginci (Hıdır Ebu Şepke) -Hacı Beşir Kahfuro -Derviş Oruk ( Ebul fota ) -Abdurrahman Yorak ( Hacı Abo ) -Abdurrahman Ağasm( Abit Tızzo ) -Hacı Yaşar Akson -Aydın Akson -Arif Babayiğit -Ethem Yurdakul -İbrahim Cayıt -Mithat Alan -Tahir Alan -Necat Kurtay -Süleyman Doğan -Musa Yurttaşer Tüfekçioğlu Firması işletmeci ve yöneticileri; -Halil Tüfekçioğlu -Enver Tüfekçioğlu -Mükremin Tüfekçioğlu -Mehmet Besim Tüfekçioğlu Tüfekçioğlu’ nda çalışanlar; -Sabri Gülfidan (biletçi) -Mustafa Gündüzvar(Ebu-Casim) -Hacı Veysi Aygüler -Münir Cuvaş Garaj Görevlisi Mardinde otobüsçülük sektörü başlı başına bir “sosyal yaşam sektörüydü.” Çünkü 25 ila 30 saatlik seyahatin bir aile havası içerisinde geçmesi sağlanırdı. Yolculuğun huzur ve sağlıkla geçmesi temel amaçtı. Bu sebeple bu sektörde çalışan şoför ve yardımcı personelin otobüs kullanımları, seyahat eden yolcularla diyalogları ve mesleğin diğer kurallarına uyumlarına azami derecede dikkat edilirdi. Neticede seyahat eden yolcu, seyahat ettiği şoför ve personelin güven veren ve bu işi hakkıyla yerine getiren kişilerden olduğuna kanaat etmesi gerekirdi. Bu meslek dalında başlayan şoför adaylarına bazen 4-5 ay bazen de 1 yıl otobüs teslim edilmez ve sıkı eğitimden geçirilerek bu sektörün gerektirdiği; adap, diyalog, araç kullanımı, yolcularla münasebet, yazıhane personeli ile ilişkilerin teferruatlı öğrenilmesi sağlanırdı. Ama en önemlisi otobüs şoför adaylarının gidecekleri yolda tecrübe edinmeleri sağlanırdı ki, seyahat süresince güvenli, dikkatli otobüsü kullanmaları amaçlanmaktaydı. Ani fren ve hatalı sollama, yapılmaması gerektiğine ilişkin sürücülerin tecrübe kazanmaları sağlanırdı. Bu sebeple seyahat edecek yolcuların sordukları soru seyahat edecekleri şoförlerin “yerli olup olmadığıydı.” Burada “yerli olma faktörü” tecrübeli işin ehli olup olmadığına ilişkin beklentiydi. Otobüsçülük sektöründe çalışan kaptan şoförlerin “çekirdekten yetişmesi” sağlanır ve en az bir otobüs tamircisinin yarım bilgisine sahip olması sağlanırdı ki; yolda otobüsün arızası veya bir problem ile karşılaşması halinde kaptan şoförün bunu halletmesi sağlanırdı. Bu sektör aynı zamanda çok şehit’te verdi. Kimler vefat etmedi ki? Her biri memleketin sevdiği saydığı isimler geçirdikleri trafik kazalarıyla vefat ettiler. Hacı Hakim 1978 yılında Ankara’da geçirdiği trafik kazasında vefa etti. Hacı Ata İl Zavii’ da Urfa yolunda geçirdiği kazada 1977 de vefat etti. Veysi Kasıme (Çertel) 1972 yılında Konya’da geçirdiği kazada vefat eti. Hacı Nezir Akçakoca 1999’larda geçirdiği trafik kazası İle vefat etti. Hacı Veysi Ayanoğlu 1987 yılında Tarsus’ta geçirdiği kazada yardımcı personeli Hamit Mungan ile birlikte vefat etti. Hacı Vahit Alike 1988 yılında Mardin cezaevi altında geçirdiği kazada vefat etti. Hacı Veysi Gülle 1990 larda Osmaniye taraflarında geçirdiği kazada vefat etti. Otobüs sektöründe çalışan ve vefat eden kaptan şoförlerimize ve sektör çalışanlarına Allah’tan rahmet, sağ olanlara sağlık, sıhhat ve afiyet dilerim. Bu makalenin hazırlanmasında bana engin tecrübesi ile destek olan sevgili babam Baba Sadık (Hacı Sadık Ayanoğlu), amcam Ammo Ziya Ayanoğlu (Beyt-il Paşavat), sektör çalışanı eniştem Ahmet Koğumtekin’e, Tüfekçioğlu şirketi sahibi Halil Tüfekçioğlu’nun evladı Çetin Tüfekçioğlu’na, Başaran Uğur Turizm Şirketi sahibi Sadi-il Sakat (Evrensel) oğlu Sabahattin Evrensel’e ve diğer kaptan ve sektör çalışanlarına teşekkür ediyorum. Büyüklerimin ellerinden öpüyorum. Saygılarımla.....