İSLÂMIN HAYVAN REFAHI HAKKINDAKİ TUTUMU (I)

Hukûk Bilimci KRİSTEN STİLT, “7. Yüzyılda Oluşturulan Hayvan Refahına İlişkin İslâmî Kânûnların, Onları Koruma Konusunda Bugün Herhangi Bir Ülkenin Kânûnlarından Daha Fazlasını Yaptığını” Belirtir.

 KUR'ÂN'da Hayvanlar ve Doğal Çevrenin; Anlamsal ve Ontolojik Olarak ALLÂH ve Yaratılış Kavramıyla Bağlantılı Olduğu Belirtilir.      FURKÂN’da; ALLÂH'ın Varlığına, O'nun Her Şeyi Bilmesine, Mutlak İrâdesine, Her Şeye Gücü Yetmesine ve Diğer İlâhî Sıfatlara İşaret Edilir. ALLÂH'ın Mevcûdiyetine DELİLLER/Âyât Olarak Sunulur.      ALLÂH, Evrenin ve İçindeki Her Şeyin Yaratılışı Nedeniyle de HAMD Edilip Yüceltilmeye Layıktır. (FATIR: 1)      KUR'ÂN-I KERÎM'deki 114 Sûreden YEDİSİ Hayvanların İsimlerini Taşır:      “Bakara, En'am, Nahl, Neml, Ankebût, Fīl ve ʿÂdiyât” SÛRELERİ.      KUR'ÂN, Hayvanları da; ALLÂH'ı Tesbih Eden (İSRÂ:44), O'na DUÂ Eden (NÛR:41) ve Hayvanları İnsanlar Gibi Bir Topluluk Olarak İfâde Eden (EN’ÂM:38) ÖZELLİKLERLE Tanıtmaktadır.      KUR'ÂN'da, Ayrıca Yeryüzünün TÜM CANLILAR İÇİN YARATILDIĞI Bildirilmektedir. (RAHMÂN: 10) Bu GENEL İFÂDE Tüm Canlıları, İnsanları, Hayvanları, Bitkileri ve Diğer Organizma Türlerini Kapsar.      Hz. MUHAMMED (sas)'in Rivâyetlerinde de, Hayvanlara Yönelik ETİK ve HUKÛKÎ Muamele Somut Bir Şekilde Anlatılmaktadır.      KUR'ÂN; Hz. Muhammed'in ALLÂH Tarafından SADECE O’nun Birliğine Olan İnancı Islah Etmek ve İnsanlar Arasındaki HUKÛKÎ ve KÜLTÜREL NORMLARI DÜZELTMEK İçin Gönderilmediğine, Aynı Zamanda KUR'ÂN'ın İfâde Buyurduğu Üzere, "Biz Seni Ancak Âlemlere Rahmet Olarak Gönderdik.” (ENBİYÂ:107) Şeklindeki GÖREVİNE DE İŞÂRET EDER.      Bu Nedenle Peygamber'in Misyonu; “TÜM YARADILIŞA RAHMETTEN BAŞKA BİR ŞEY OLARAK” Değerlendirilemez.            Hz. MUHAMMED (sas)'in Rivayetleri Aynı Zamanda HAYVANLARA KARŞI HER TÜRLÜ ZULMÜ ve Kötü Davranışı YASAKLADIĞINI da Ortaya Koymaktadır.      Bu Zulümlerden Biri de, Bir Hayvanın Yüzünü Dağlamak veya Görünüşünü Bozmak Gibi Vücudunun Hassas Yerlerine ACI Vermektir.      Ayrıca İSLÂM Öncesi Dönemde, Deve Daha Hayattayken Yemek Amacıyla ‘DEVENİN HÖRGÜCÜNÜN KESİLMESİ’ Uygulamasını da Yasaklamıştır. (TİRMİZİ, No. 1480)           İSLÂM GELENEĞİNDE HAYVANLAR      Hayvanların Birincil Kaynaklar Külliyatına Dâhil Edilmesi, Modern Çağa Kadar ‘ÖNCEKİ MÜSLÜMAN ÂLİM VE TOPLUMLARIN’; Hayvanlar, Yaratılış Harikaları, Refahları ve Hakları KONUSUYLA İlgilenmelerine Neden Olmuştur.      Hayvanlar Konusuna İLGİ; Zooloji, Tıp, Doğa Bilimleri, İslâm Hukûku, İlâhiyat, Felsefe, Tasavvuf, Edebiyat ve Sanat Gibi Çeşitli Disiplinlere Konu Oldu.      İlk İlâhiyat Okulu MU'TEZİLE; Adâlet ('Adl/عدل), (Muânât/معانات ), Acı (Elem/ الم) ve Tazminat ('İvâd/العوض) Hakkındaki Teolojik ve Felsefî Tartışmalarına Hayvanı da Dâhil Etti.      Acı ve Istırabın Ontolojik Varlığı, Algısı ve ALLÂH’ın Bu Duyguları Yaratmasının SEBEBİ Hakkındaki Düşünceleri Kapsamında İnsan Dışındaki Varlıklar da Tartışmaya Dâhil Edildi.      MU'TEZİLÎ Görüşüne Göre, Acı Veren Fiillerin İnsan Olmayan Varlıklara Yapılması Ancak İKİ ŞARTLA Câizdir:      Hastalıkların Tedavisi Gibi Hayvanların LEHİNE Yapılıyorsa veya Acı Vermek İçin Açık Bir İlâhî İZİN Mevcutsa.      İnsan Bu İki Sebep DIŞINDA Hayvanlara Acı Verirse, ADÂLETİN TESİSİ İçin HAYVANA BEDEL/Tazminat ÖDEMEYE Mecbur Bırakılır.      Arap Nesri, Edeb ve Siyâsî-Dînî Polemiklerle Uğraşan Mu'tezilî İlâhiyatçı EBÛ OSMÂN AMR b. BAHR b. MAHBÛB el-CÂHİZ el-KİNÂNÎ (Ö. 255/869) Sayesinde ZOOLOJİ Alanını Şekillendirdi.      el-CÂHİẒ'in En Önemli Eseri, KİTÂBÜ’L-HAYEVÂN/ كتاب الحيوان /Hayvanlar Kitabı'dır.      Kitap, Anekdotlar ve Şiirsel Açıklamalar Şeklinde 350'den Fazla Hayvan Türünü Kapsayan, Hayvanlarla İlgili YEDİ CİLTLİK Bir ANSİKLOPEDİDİR. Ayrıca Mu'tezilî Bakış Açısıyla Hayvanlarla İlgili Önemli Görüşleri de Yansıtmaktadır.  - YAZI Dizisi DEVAM Edecek -